Невыдуманая гісторыя, расказаная магіляўчанкай Наталляй Яцковай: звычайная прагулка з расклейваннем налепак назаўжды перавярнула жыццё двух чалавек.
18 лістапада ў судзе Ленінскага раёна Магілёва суддзя Ксенія Нікіфарава вынесла прысуд магіляўчаніну Сяргею Батуры. Мужчына быў асуджаны на падставе ч.2 арт.368 КК РБ («Абраза прэзідэнта»). Судовыя паседжанні праходзілі ў закрытым рэжыме, таму, на жаль, падрабязнасці працэсу невядомыя.
Чаму трэба было судзіць мужчыну ў закрытым працэсе – таксама невядома. Вядомы толькі прысуд – 2 гады і 6 месяцаў Сяргей Батура павінен правесці ў калоніі агульнага рэжыму.
А ўсё пачалося ў чэрвені 2021 года. Сяргей Батура і Наталля Яцкова неяк позна ўвечары выйшлі на праменад – расклеіць налепкі палітычнага характару. І ім вельмі моцна не пашанцавала.
ЗВЫЧКА БЕЛАРУСА ЯК ВЫРАШАЛЬНЫ ФАКТАР
Іх затрымалі ў чэрвені гэтага года выпадкова, кажа Наталля. І ўсё адбывалася не каля ГУБАЗіку, як лічылі многія, а на вуліцы Крупскай. Рухаючыся ад скрыжавання з вуліцай Грышына ў бок завулка Гогаля, яны змаглі наляпіць толькі пару стыкераў, як пад’ехала міліцэйская машына. А калі паспрабавалі бегчы, аказалася, што шлях перарэзаны двума невядомымі, якія гулялі з сабакам – яны і выклікалі міліцыю. Пазней высветліцца, што адзін з іх – супрацоўнік сілавых органаў.
«Проста ў нейкі момант мы страцілі пільнасць», – кажа Наталля Яцкова сёння, – «Усё гэта адбывалася каля 23 гадзін, маршрут быў ніяк не запланаваны, дзейнічалі проста наўгад. А прапанова «упрыгожыць раён» паступіла ў звычайным раённым чаце, дзе было каля 200 падпісчыкаў».
Як пазней высветлілася, у рэчах Сяргея Батуры было знойдзена 5 ці 6 разнавіднасцяў налепак. Якія менавіта яны былі па зместу, Яцкова, як сцвярджае, нават не ведала:
«Я проста клеіла не гледзячы на іх», – адзначае яна. Колькі іх было – яна таксама не ведае.
Схільнасць беларусаў да чысціні на вуліцах згуляла з імі злы жарт – Сяргей не выкідваў падкладкі ад стыкераў, а складваў іх у кішэню. Іх пасля і падлічылі ў РАУС.
Тое, што такое, па сутнасці, дзіцячае свавольства можа стаць прычынай крымінальнай справы, у Наталлі выклікала шок. Пазней ад следчага яна даведалася змест расклееных лозунгаў: “Гэта было нешта накшталт “Лукашэнка-забойца” і нешта пра суддзяў”.
Зрэшты, Следчы камітэт падазраваў яе ва ўтойванні чагосьці большага.
ЦІМУР (АЛЕГАВІЧ) І ЯГО КАМАНДА
Але гэта пазней. Пакуль што мае сэнс расказаць пра жыццё Ленінскага РАУС. Улічваючы, што Батура і Яцкова былі, паводле версіі міліцыі, «змоўшчыкамі», іх трэба было даставіць у аддзел паасобку. Але, як аказалася, машын на гэта было.
З горам напалову «злачынцы» былі дастаўленыя ў РАУС, дапытаныя і… пакінутыя начаваць у вестыбюлі.
Пакуль Наталля Яцкова спрабавала адпачыць, прымасціўшыся на стале, да яе дадому а чацвёртай ночы з’явілася міліцыя з ператрусам. Яе мужу прыйшлося выдаць па стандартнай схеме кампутар і наўтбук. А вось тэлефон не знайшлі, за ім міліцыянты прыйдуць яшчэ раз.
Самае цікавае пачалося на наступную раніцу пасля затрымання, калі на працу прыйшоў вядомы за пераслед апазіцыянераў намеснік начальніка ААПП Ленінскага РАУС Цімур Алегавіч Пахоменка. Як успамінае Наталля Якцова, ён адразу заявіў, што “ўсіх іх ненавідзіць, і ён ведае, што за гэта ўсе яны ненавідзяць яго“. І адразу ж загадаў сваім падначаленым надзець на Батуру і Яцкаву кайданкі і зацягнуць іх тужэй – мужчыну прыкавалі да жалезнай ножкі стала, а жанчыну – да батарэі, прычым да трубы ля самай падлогі.
«Як можна жыць з такім разуменнем рэальнасці – пра гэта павінен распавесці альбо псіхіятр, альбо мы пра гэта даведаемся ў судзе з ягоных паказанняў. Да гэтага персанажа я абавязкова прыеду на суд, а ні да каго іншага я прэтэнзій не маю», – так Наталля Яцкова апісвае сваё ўражанне ад Цімура Пахоменка.
ЗАПЛАЦІЛІ АБО НЕ?
З РАУС Наталлю павезлі ў Следчы камітэт, дзе следчы Сазонаў сапраўды стаў яе дапытваць у межах узбуджанай крымінальнай справы нібыта за абразу прэзідэнта. І ў яго было ўсяго адно вельмі дакучлівае пытанне: «заплацілі ці не». Следчы так настойліва патрабаваў прызнання ў аплаце за налепванне стыкераў, што допыт ператвараўся ў абсурд.
Не дабіўшыся свайго, следчы адправіў жанчыну ў ІЧУ на 72 гадзіны. А самае агіднае ў гэтым, успамінае Наталля, што муж яе шукаў па розных ведамствах да абеду наступнага дня і ўсюды яму казалі, што “такой няма”. Гэта значыць, міліцыя, закліканая абараняць грамадзян, займаецца проста хлуснёй у сваё вельмі дзіўнае, амаль маніякальнае, задавальненне.
На другія суткі Наталлю Яцкову перавялі ў камеру з так званай падсадной качкай. У адрозненне ад яе («экстрэмісткі»), якую вадзілі выключна ў кайданках і пазбавілі практычна ўсіх асабістых рэчаў і бялізны, тая жанчына магла б сядзець гадамі – з целагрэйкай у запасе, яна паводзіла сябе, як быццам была дома. Распавёўшы недарэчную гісторыю пра тое, як яе дамагаўся ўчастковы, яна пачала ўважліва слухаць Наталлю, выведваючы нават дробныя падрабязнасці. А потым чулліва і ў фарбах размалявала жыццё ў жаночай калоніі №4.
Пазней падрабязнасці тых размоў слова ў слова Наталлі раскажа следчы. Праўда, паводле яго версіі, гэта будзе ўжо “прызнанне яе паплечнікаў з чата, якіх схапілі, яны раскалоліся і здалі”. Тут варта згадаць, што ў магілёўскім ІЧУ за затрыманымі вядзецца негалоснае сачэнне, усе размовы запісваюцца і раніцай аддаюцца аператыўнаму работніку, чыя задача «раскруціць» на крымінальную справу чалавека, які нарасказваў залішняга.
У паперах Наталлі, дарэчы, раптам з’явіліся адрасы, дзе яны з Батурай нават не з’яўляліся, успамінае яна. Там чамусьці замаячылі вуліцы Каштанавая, Жамчужная і іншыя, дзе знаходзілі стыкеры на слупах. Мяркуючы па ўсім, міліцыя вырашыла “прышыць” ім і іншыя эпізоды, зрабіўшы “злосную групу са змовай асоб”.
Але нешта не зраслося. Наталлю ў выніку выпусцілі пад хатні арышт, дазволіўшы хадзіць на працу і забараніўшы пакідаць горад. А далей зноў лёс згуляў злы жарт з ужо вядомай усім следчай Андрушынай.
Следчы Сазонаў сышоў у адпачынак, а следчы Старавойтаў, які падмяняў яго, скінуў справу ад граху надалей на Андрушыну. А тая, ва ўласцівай толькі ёй манеры са словамі «Наташа, вы не дагаворваеце» на пятнічным допыце па-жаночаму пяшчотна папярэдзіла падазраваную, што ў панядзелак, калі не будзе прызнання, адправіць яе на СІЗА.
Выйшаўшы са СК, Наталля зазбіралася на дачу і адправіла туды ўсіх сваіх хатніх – дапамагчы хворым бацькам. І рабіла гэта так добра, што гэта зафіксавалі відэакамеры. У гандлёвым цэнтры яна выкінула сімку і купіла іншы тэлефон.
А сама позна вечарам, перапрануўшыся ў мужчынскае адзенне выйшла да месца прыпынку нелегальнай маршруткі, якія ганяюць у суседнюю Расію з зайздроснай рэгулярнасцю. Разыначкай яе маршруту, пра што калі-небудзь можна будзе зняць фільм, быў момант з пераплываннем вадаёма ўвасьмох на гумавай лодачцы – да мікрааўтобуса на расійскім баку.
Наталля хоць і была з пашпартам, але яе аб’явілі ў вышук. Ужо дрэнна, але стала нават горш – калі яна пераходзіла мяжу з Украінай, раптам аказалася, што з маскоўскага СІЗА беглі некалькі злачынцаў і іх чакалі менавіта на гэтым напрамку.
Але ўсё скончылася добра. Цяпер уся сям’я Яцковых жыве ў Польшчы і спадзяецца на лепшае жыцьцё.
Пра што шкадуе Наталля, дык гэта пра тое, што Сяргей Батура сядзіць у турме ні за што: «І калі яму прапанавалі ўсё валіць на мяне, гэты шляхетны чалавек адмовіўся так рабіць».
Загалоўнае фота via Artem Podrez, нясе ілюстрацыйны характар