Кіраўнік Магілёўскай абласной арганізацыі АГП Уладзімір Шанцаў шмат у чым стаў ключавой фігурай для актывістаў-пачаткоўцаў, якія збіралі подпісы за Святлану Ціханоўскі. MSPRING.MEDIA даведаўся ў палітыка, як ён ацэньвае тое, што адбываецца ў горадзе праз год пасля пачатку беспрэцэдэнтных рэпрэсій.
Палітык, старшыня абласной арганізацыі АГП Уладзімір Шанцаў – адзін з нямногіх прыкметных палітыкаў апошніх гадоў у Магілёўскім рэгіёне. Ён рэгулярна прымае ўдзел у выбарах рознага ўзроўню, выступаў на маршах недармаедаў ў 2017 годзе, ініцыяваў водгук дэпутата парламента і актыўна ўключыўся ў перадвыбарчы ажыятаж 2020 года. Праз год Шанцаў канстатуе: прастора свабоды небяспечна звузілася, з’явіліся дэмакраты-самазванцы, але палітычная барацьба павінна працягвацца
MSPRING.MEDIA: – Год таму гаворка ішла пра тое, што тыя, што арганізацыі, якія адносяць сябе да дэмакратычнага лагера і засталіся на плаву, змогуць стварыць нейкі адзіны штаб. Як гэта выглядае цяпер?
Уладзімір Шанцаў: – Вельмі многіх людзей, вядома, выціснулі з краіны, актывістаў засталося мала. Тым не менш, палітычныя партыі не страцілі рэгістрацыю і працуюць легальна, не зьніклі і аргкамітэты. Сёння ў Магілёве трымаюцца на плаву АГП, абедзве сацыял-дэмакратычныя партыі (БСДП і «Народная грамада» Мікалая Статкевіча), замест лідэра абласной арганізацыі БНФ Віталя Макаранкі, які вымушаны быў прасіць прытулку ва Ўкраіне, прыйшлі новыя людзі, дзейнічаюць таксама партыя левых «Справядлівы свет» і БХД.
Хоць, вядома, ва ўмовах рэпрэсій каардынацыя ў нас спецыфічная – сустрэліся, абмеркавалі і разышліся. Тым не менш, каардынацыя ёсць, і яна была наладжана яшчэ задоўга да апошніх выбараў. Мы рэгулярна кантактавалі, не гледзячы на адрозненне ў ідэалогіях. І я асабіста не хацеў бы называць гэта менавіта «штабам», асабліва пасля таго, як пачалася зачыстка нацыянальнага Каардынацыйнага савета па пераадоленні крызісу.
– У горадзе пачаў працу магілёўскі філіял Круглага стала дэмакратычных сіл (КСДС). Вы гатовыя ўдзельнічаць у яго працы?
– Я маю думку на гэты конт я даўно агучыў. Грамадзянін Тышкавец не мае ніякага дачынення да дэмакратычных сілаў (Сяргей Тышкавец з’яўляецца кіраўніком КСДС ў Магілёве – заўв. рэд.). Ён з намі ніяк не ўзгадняў стварэнне “круглага стала” дэмсілаў і дзейнічае, як самазванец.
Мы памятаем, што спачатку ён з’явіўся ў “Рухе за Свабоду”, потым у штабе Святланы Ціханоўскай, а калі пачаліся рэпрэсіі, то хутка пераабуўся і адрокся ад прынцыпаў руху. За гэта ён быў выключаны з “Руху”. Акрамя таго, ён здаў сілавікам свайго таварыша па “Краіне для жыцця”.
Таму мы заклікаем усіх людзей з дэмакратычнымі поглядамі ніякіх адносін з грамадзянінам Тышкаўцом ня емець, каб не патрапіць у распрацоўку сілавікоў. Рэальныя дэмакратычныя сілы ўжо даўно працуюць у горадзе, можна проста выйсці на сувязь з намі напрамую, мы каардынуем сваю дзейнасць без усялякіх КСДС.
-. А ці не было ў Вас ідэі выйсці напрамую на Юрыя Васкрасенскага і сур’ёзна працаваць з ім?
– Не, і з ім размовы не можа быць і не будзе. Мы выдатна ведаем паходжанне гэтай з’явы, мы ведаем, як з’явіўся так званы КСДС: Лукашэнка ўпершыню за 27 гадоў сеў за стол перамоваў з апазіцыяй, але гэтыя перамовы праходзілі ў следчым ізалятары КДБ. А вынік сустрэчы – нязгодныя засталіся сядзець, а згодныя выпушчаныя і робяць тое, што ім загадаюць. Таму нам з імі не па дарозе.
– Тады наступнае пытанне. А ці ёсць у Магілёве ўмовы для палітычнай барацьбы?
– Ну, нават сам Лукашэнка сказаў, што апазіцыяй лічыць тых людзей, якія засталіся ў краіне і займаюцца нармальнай палітычнай дзейнасцю. Праўда, што ён разумее пад «нармальнай» мне не зусім зразумела. Умовы нашы, шчыра скажам, рэзка абмежаваныя. Калідор магчымасцяў вельмі невялікі – пакуль мы праводзім свае партыйныя сходы, вядзем дзейнасць, прапісаную ў Статуце.
– Наступнае пытанне лагічна выцякае з папярэдняга: мясцовыя і парламенцкія выбары пройдуць адначасова ў 2023 годзе. Да канца гэтага года застаецца толькі пара месяцаў, і надыдзе пара рыхтавацца да старту палітычнай кампаніі. Гэта рэальна ў цяперашняй сітуацыі?
– Мы, як палітычная партыя, заўсёды павінны быць гатовыя да выбараў. І мы гатовыя. Напрыклад, у нас ёсць людзі, якія згодныя вылучыць свае кандыдатуры ў парламент на ўсіх акругах ў Магілёве нават у цяперашняй сітуацыі.
Іншае пытанне, ці гатовая ўлада да выбараў. Я думаю, што яна моцна напалохана тым, што адбылося год таму. Вельмі напалоханыя людзі, якія знаходзіліся ў выбарчых камісіях – цяпер іх будзе цяжка сабраць. Супрацоўнікі міліцыі не хочуць паўтарэння таго, што здарылася, не хочуць быць датычнымі да гэтага.
Таму выбары мясцовыя і перанесены, яны ж павінны былі адбыцца па графіку ўжо праз тры месяцы, у студзені. Але ўлады баяцца, што не змогуць іх правесці так, як яны хочуць, і адсунулі на год.
Удзельнічаць ці не ў выбарах – гэта вельмі складанае пытанне. Мы не ведаем, якая сітуацыя будзе праз паўгода. Яшчэ ж і праблема COVID-19 ўмяшалася. Зараз адбываюцца страшныя рэчы ў бальніцах, там проста сумятня, бясконцая колькасць смерцяў. І народ гэтага не даруе. Праз паўгады можа здарыцца так, што сітуацыя павернецца зусім не ў бок уладаў. Але мы павінны быць гатовыя ў любы момант да выбараў.
