Карэспандэнт часопіса пра правы чалавека MSPRING.ONLINE сустрэўся з былымі зняволенымі гомельскай калоніі для жанчын, каб высветліць лёс інтэрната, адкрытага для мам з дзецьмі.
28 студзеня. Магілёў-Гомель. Саша Мінько / Фота на галоўнай – Віталь Піваварчык, sb.by
Увага! Пры перадрукоўцы гэтага матэрыяла іншымі СМІ, пазначэнне MSPRING.ONLINE як крыніцы з гіперспасылкай на арыгінал ў першым абзацы абавязковае!
У студзені 2019 года міністр (на той момант) унутраных спраў Ігар Шуневіч пафасна адкрыў у гомельскай жаночай папраўчай калоніі №4 інтэрнат для мам з дзецьмі. Дзяржаўныя СМІ падалі інфармацыю, як унікальнае дасягненне: нарэшце адкрыўся новы жылы корпус, у якім асуджаныя дзяўчаты і жанчыны змогуць жыць разам са сваімі малымі.
Каб перадаць атмасферу падзеі, дастаткова паглядзець на вось гэтае фота дзяржаўнага рупара «СБ.Беларусь сегодня», дзе Шуневіч горда маршыруе ў суправаджэнні начальніка Дэпартамента выканання пакаранняў (ДВП).
Дарэчы, калі верыць былым асуджаным, усім вязніцам ў той дзень забаранілі нават глядзець у бок цырымоніі адкрыцця. А ў афіцыйным паведамленні гаварылася, што для мам з дзецьмі цяпер забяспечаны поўны камфорт – у кожнай «пары» будзе асобная спальня з мэбляй, у тым ліку дзіцячы ложачак і пеленальны столік; на паверсе пост медсястры, санвузел, гульнявы пакой.
Але ўжо праз месяц праваабаронцам “Магілёўскай вясны” перадалі інфармацыю аб тым, што з-за холаду гэтая ўстанова зачынілася адразу ж пасля адкрыцця. Фактычна, яна не прапрацавала ні дня, бо сістэмы ацяплення бракавала для нармальнага функцыянавання будынка. Доўгі час праваабаронцы не маглі ні пацвердзіць, ні абвергнуць гэтую інфармацыю, пакуль з гомельскай калоніі №4 не сталі вызваляцца жанчыны па амністыі.
НЯМА ПРАВА НА ДЭКРЭТНЫ АДПАЧЫНАК
Як аказалася, праблема не толькі ў сістэме ацяплення, але і ва ўсёй сістэме выканання пакаранняў.
Справа ў тым, што ў асуджаных жанчын няма дэкрэтнага адпачынку (водпуску па догляду за дзіцём да дасягнення ім 3 гадоў). Гэта – дыскрымінацыя, якую ніяк нельга апраўдаць. Здаецца, адміністрацыя калоніі сама не ведае, як можна арганізаваць працу інтэрната для дзяцей і іх мам.
Нараджаць асуджаныя жанчыны ездзяць пад канвоем у гомельскі гарадскую радзільню. Ім даецца на некалькі тыдняў бальнічны (водпуск па цяжарнасці і родах), а потым нованароджанага аддаюць у дом дзіцяці, размешчаны на тэрыторыі калоніі.
Акрыяўшы ад родаў, маці адразу ж абавязана выходзіць на змену ў прамзону і адпрацоўваць норму. Дарэчы, у 2017 годзе ў доме дзіцяці зрабілі выдатны рамонт. І адкрываў яго таксама асабіста Ігар Шуневіч. Нават фатаграфаваўся з дзецьмі для «Гомельскай праўды»:
У гомельскай жаночай калоніі №4 васемнаццаць атрадаў па 80-100 асуджаных у кожным. У сярэднім тут адбываюць тэрмін 1500 чалавек. Колькасць дзяцей ва ўзросце да трох гадоў трымаецца на ўзроўні каля 30 чалавек. І ўсё мамы, згодна рэжыму, абавязаны пастаянна жыць не з дзецьмі, а ў атрадзе. Больш за тое, іх нават не вызваляюць ад дзяжурстваў.
Як і раней, яны могуць бачыцца са сваімі малымі толькі ў адведзены для гэтага час – гадзіна раніцай і пару гадзін вечарам.
Інтэрнат для мам з дзецьмі, адкрыты асабіста міністрам Шуневічам, ўсяляў аптымізм. Але, як часта бывае ў зняволеных, надзея апынулася марнай.
Больш за тое, былыя асуджаныя распавялі пра яшчэ адну практыку ДВП, якая ня паддаецца асэнсаванню. Акрамя як цынізмам гэта назваць нельга: калі да асуджанай на спатканне прыязджае муж (бацька яе дзіцяці) або іншы сваяк, то маме з малым быць у памяшканні для спатканняў не дазваляюць. Бацька дзіцяці спачатку можа пагутарыць з яго маці, а потым, толькі калі яна сыдзе, яму прыносяць дзіцяці. У поўным складзе сям’і паглядзець адзін на аднаго не даюць.
Сваякі нават не могуць перадаць свайму малому асабістыя цацкі для дома дзіцяці. Дзеці асуджаных маюць права гуляць толькі з казённымі. Пенітэнцыярная сістэма пакуль робіць усё, каб мацярынскі інстынкт у асуджаных быў зведзены да мінімуму.
Шкада, што вось такія пакоі, у рамонт якіх былі ўкладзеныя немалыя бюджэтныя грошы, пустуюць доўгі час.
Фота – БелТА
У доме дзіцяці ПК №4 працуюць выхавальнікі_цы з «грамадзянкі». Дзеці падзелены на тры ўзроставыя групы: малодшая – ад нараджэння да 9 месяцаў; сярэдняя – ад 9 месяцаў да паўтары гадоў і старэйшай – ад паўтары ды трох гадоў. Калі дзецям спаўняецца тры гады, іх забіраюць з калоніі. Калі ёсць сваякі, то яны афармляюць апякунства. А калі не, дзіцяці адпраўляюць у сацыяльны прытулак.
ЯШЧЭ КАНАЛІЗАЦЫЯ ЦЯЧЭ
У цяперашні час корпус былой медчасткі, рэканструяваны пад інтэрнат для маці і дзіцяці, выкарыстоўваецца, як выхаваўчая калонія для непаўналетніх злачынц. Іх усяго каля дзесяці чалавек. Там жа арганізаваны філіял сярэдняй школы, дзе зняволеныя могуць скончыць адукацыю і атрымаць атэстат.
Вязні, якія мелі зносіны з непаўналетнімі зняволенымі, сцвярджаюць, што тыя пастаянна скардзяцца на холад і вільготнасць. Нягледзячы на тое, што будынак быў адрамантаваны і ўсе інжынерныя камунікацыі замененыя, каля вокнаў ужо праступае цвіль.
Таксама вядома, што ў падвальным памяшканні корпуса знаходзяцца тэлефоны для званкоў сваякам асуджаных. Але ў будынку пастаянна прарывае каналізацыю. З-за такіх камунальных аварый часта званкі проста адмяняюць. А жанчын потым прымушаюць прыбіраць разліў фекалій з фармулёўкамі накшталт “калі хочаце патэлефанаваць, то прыводзьце памяшканне ў парадак“.
