Праўда, незразумела, у ва што гэта ператворыцца з часам – канкрэтных патрабаванняў не вылучаецца, тактычныя мэты прагаворваюцца вельмі асцярожна, а праблем, якія хвалююць гэтых магілёўцаў, занадта шмат.
2 мая. Магілёў. Саша Райкан
У лютым 2018 гадоў ў Брэсце зарадзілася новая форма пратэсту – «кармленне галубоў». Жыхары заходняга абласнога цэнтра апынуліся вельмі незадаволеныя будаўніцтвам завода акумулятарных батарэй «АйПауэр» і знайшлі нетрывіяльны спосаб заявіць пра свае думкі.
Кожную нядзелю вось ужо два гады яны выходзяць а 12 гадзіны раніцы па нядзелях на цэнтральную плошчу і проста размаўляюць. Акцыя хутка набрала папулярнасць – кожны тыдзень у ёй удзельнічаюць сотні чалавек, што для стэрылізаванай беларускай грамады вынік выбітны.
Пазней да Брэста далучыўся Светлагорск – там людзі пратэстуюць супраць заводу беленай цэлюлозы.
На травень 2020 года кармленне галубоў дакацілася і да Магілёва. 2 траўня на плошчы Славы (многія магілёўцы па-ранейшаму называюць яе Савецкая плошча) сабралася каля 15 чалавек. Значная частка з іх – журналісты. Частка – палітыкі і актывісты, пра якіх ужо мноства разоў пісалі тыя самыя журналісты. Траціна ж з агульнага ліку – гэта галоўныя персоны кармлення галубоў: удзельнікі чата «Магілёў для жыцця», аб’яднаныя незадаволенасцю з нагоды таго, што адбываецца ў краіне.
ПРОСТА ПРЫЙШЛІ ЛЮДЗІ
Фармальна, магілёўцы вырашылі выказаць сваю салідарнасць з пратэстоўцамі ў Брэсце, якія сутыкнуліся з рэпрэсіямі з боку ўлады. Першы наш суразмоўца – Андрэй – адмовіўся ідэнтыфікаваць збор на плошчы Славы як масавае мерапрыемства:
– Проста прыйшлі людзі. Якая мэта? Ну, у кожнага ж свае мэты. Проста выйшлі. Проста размаўляюць людзі.
Таццяна Сівачэнка і Андрэй
Паводле яго слоў, ніякага каардынатара і лідэра ў магілёўскага кармлення галубоў няма. Кожны выходзіць на свой страх і рызыку. Штуршком да выхаду на плошчу 2 траўня Андрэй назваў «салідарнасць з пратэстоўцамі ў Брэсце».
Ён распавёў, што яго асабліва зачапіла сітуацыя з апошнімі парламенцкімі выбарамі, дзе ён быў назіральнікам і ўбачыў вялізную колькасць парушэнняў. Бліжэй да канца размовы ён выказаўся жорстка:
– Лукашэнка павінен сысці. Усё. Для мяне мэта такая. Ён павінен сысці, таму што незаконнае ўтрыманне ўлады – гэта злачынства. Людзі прыходзяць на выбары, галасуюць. Але ім не паказваюць сапраўдныя вынікі. Ім паказваюць нейкі шахер-махер.
Жанчына ў ружовай куртцы таксама выйшла падтрымаць брэсцкіх актывістаў. Акрамя гэтага, яе не задавальняе, як улады спраўляюцца з пандэміяй каранавіруса:
– Я паглядзела, што ў Брэсце – смелыя людзі. Яны падштурхнулі мяне, каб я падняла свой зад з канапы і выйшла сюды, на гэтую плошчу. І буду выходзіць заўсёды і казаць у адкрытую тое, што я думаю. Падштурхнула агульная праблема, якая тычыцца нашага здароўя, калі ўрад напляваў на народ і сказаў, каб мы спраўляліся сваімі сіламі. Закранула ўсіх. Народны каранцін, народная самаізаляцыя, народныя маскі, усё… Народ усё робіць сам для сябе. Я не баюся нікога, нічога, кажу усё ў адкрытую і буду прыходзіць яшчэ і яшчэ.
Малады чалавек у акулярах і ў масцы заявіў, што яго на кармленне галубоў вывела «мноства праблем». Адной з іх ён назваў праблему з капітальным рамонтам свайго дома па вуліцы Будаўнікоў. Праектна-каштарысную дакументацыю па ім абяцалі зрабіць некалькі месяцаў таму, але да гэтага часу сітуацыя не зрушылася з мёртвай кропкі.
Нягледзячы на досыць розныя праблемы, усе ўдзельнікі кармлення галубоў сыходзіліся ў адным – не выходзіць ужо проста немагчыма, у праблемах вінаватая ўлада і яе трэба мяняць.
ШТО БУДЗЕ ДАЛЕЙ?
Актывіст Стас Паўлінковіч таксама прыйшоў на кармленне галубоў. Ён застаўся расчараваны малой колькасцю ўдзельнікаў. Паводле яго слоў, прыйсці павінна было больш чалавек:
– Я не разумею, чаго ўжо баяцца, калі адбываецца такі бардак. Што, людзі не разумеюць, што чым больш іх тут – тым хутчэй пачнуцца нейкія перамены? У інтэрнэце вялізная колькасць чалавек падтрымліваюць ідэю, што Лукашэнке пара сыходзіць, але рэальна занадта мала чалавек гатовыя адарваць сваю задніцу ад канапы, каб паказаць гэта.
Андрэй жа, у сваю чаргу, лічыць, што людзі баяцца. Ён называе лічбу ў 30-50 чалавек, каб улады сталі лічыцца з незадаволенасцю гараджан. Пры гэтым ён звярнуў увагу, што ісці на плошчу ніхто нікога не заклікае – усё будуецца на грамадскай самасвядомасці магілёўцаў.
Пакуль канкрэтных прагнозаў, як будзе развівацца магілёўскае кармленне галубоў, няма. З боку здаецца дзіўным, што ў апалітычным Магілёве ў прынцыпе хтосьці гатовы выходзіць на вуліцы. У той жа час зусім незразумела, ці стане гэта такой жа масавай і пастаяннай з’явай, як у Брэсце і Светлагорску.
ЧАМУ КАРМЛЕННЕ ГАЛУБОЎ НЕ АРГАНІЗАВАЛІ МАГІЛЁЎСКІЯ ПАЛІТЫКІ
Ініцыятыва, як ужо пазначалася вышэй, прыйшла зусім не ад мясцовых палітыкаў ці НДА. Кармленне галубоў пачалося з агульнага чата «Магілёў для жыцця».
Зрэшты, абыякавымі палітыкі не засталіся. 2 траўня на плошчу Славы таксама прыйшлі старшыня абласной арганізацыі АГП Уладзімір Шанцаў і сябра АГП, экс-кандыдат у дэпутаты парламента Таццяна Сівачэнка.
Сівачэнка адмаўляе, што такім чынам палітыкі спрабуюць прымазацца да пратэсту:
– Мы прыйшлі пазнаёміцца, даведацца, што не задавальняе людзей, іх праблемы. Асабістыя сустрэчы – добры спосаб даведацца, што хвалюе магілёўцаў. Гэта не спроба прымазацца. Калі ёсць ініцыятыўныя людзі, якія хочуць нешта змяніць, то мы абавязаныя ім дапамагчы. Я не агітую прыходзіць у маю партыю. Для мяне галоўнае, каб людзі пераступілі рысу і пачалі гаварыць тое, што думаюць. Такія мерапрыемствы важна наведваць ўсім. Важна ведаць актыўных людзей.
– А няўжо не партыі павінны першымі выйсці «карміць галубоў»?
– Я не лічу, што прама цяпер трэба праводзіць такія мерапрыемствы, улічваючы сітуацыю з эпідэміяй. Сама б я, каб пазбегнуць блізкіх кантактаў, не праводзіла б. Але калі людзі выйшлі, то я лічу сваім абавязкам выйсці і падтрымаць іх.
Ужо трэцяга траўня, у нядзелю, адбудзецца новае кармленне галубоў. Пройдзе яно на плошчы Зорак, пачатак – у 12:00.
