У другі дзень суда выступіў сын і брат забітых у Вялікай Машчаніцы ў 2005 годзе.
31 сакавіка. Магілёў. Алесь Святліцкі
У аўторак, 31 сакавіка, у будынку суда Ленінскага раёна працягнуўся працэс над Паўлам Паўлючэнкам, Сяргеем Юшкевічам, Мікалаем Ракуціным і Генадзем Салаўёвым. Іх абвінавачваюць у тым, што 15 гадоў таму, у канцы траўня 2005 года, яны здзейснілі масавае забойства сям’і з шасці чалавек у вёсцы Вялікая Машчаніца Бялыніцкага раёна (9 км. ад Бялынічаў). Сярод ахвяр былі дзеці.
На той момант усім абвінавачаным было ад 18 да 24 гадоў, трое з іх вучыліся ў адным класе. У 2007 годзе Магілёўскі абласны суд ужо разглядаў справу ў дачыненні да гэтых хлопцаў, але тады прызнаў іх невінаватымі. Цяпер жа ўсім чацвярым пагражае смяротнае пакаранне. Усе падрабязнасці справы можна прачытаць у нашым лонгрыдзе.
UNDER-КАРАНАВІРУСНЫ СУД
Другі дзень працэсу пачаўся з каранцінных мер. Усіх жадаючых гледачоў у зале парассаджваць не змаглі – не хапіла месца. Усё таму, што канвойня служба папрасіла рассаджвацца тых, хто прыйшоў такім чынам, каб паміж імі было як мінімум адно пустое крэсла.
Калі ў залу ўвайшоў суддзя Сяргей Каралёў, то перш за ўсё ён запатрабаваў ад канвойнага вымераць тэмпературу гледачам у зале з дапамогай інфрачырвонага тэрмометра.
У аднаго з гледачоў працэсу прыбор паказаў тэмпературу ў 37.2 градуса. Яго тут жа папрасілі выдаліцца з залы суда. Калі высветлілася, што ва ўсіх астатніх тэмпература адпавядала норме, пасяджэнне пачалося.
ІГАР СУША. ПАЦЯРПЕЛЫ. ЗАБІТЫЯ ДВОЕ ПЛЯМЕННІКАЎ, СЯСТРА І МАЦІ
Другі дзень суда быў прысвечаны допыту пацярпелага Ігара Сушы. У Вялікай Машчаніцы забілі яго маці Ганну Сушу (48 гадоў), сястру Іну Півавараву (26 гадоў) і двух пляменнікаў – 7-гадовага Дзіму Піваварава і 6-гадовую Наташу Півавараву.
На момант трагедыі Ігар Суша адбываў тэрмін у папраўчай калоніі №15 г. Магілёва. Ён вызваліўся па амністыі праз месяц пасля масавага забойства. Ігар не стаў раскрываць прычыны, па якіх ён апынуўся ў зняволенні. З яго расказу было зразумела толькі тое, што па-за волі ён правёў каля года.
Адказваючы на пытанні боку абвінавачвання, ён распавёў, што яго маці і яе сужыцель Фёдар Тэльмакоў любілі выпіць, калі былі грошы. Паводзілі сябе пры гэтым ціха, без скандалаў.
Пра забойства Ігар даведаўся, калі вызваліўся з калоніі. У зняволенні да яго даходзілі чуткі, што ў Вялікай Машчаніцы адбылася бойня, але ён не думаў, што пацярпелі яго родныя.
Доўгі час пасля гэтага не мог прыйсці ў сябе – запіў. Жыў у іншага пацярпелага – Паўла Піваварава, мужа забітай Іны і бацькі двух загінулых дзяцей.
Калі Суша успамінаў абставіны 15-гадовай даўніны, у Піваварава, які прысутнічаў у зале, трэсліся рукі.
У 2008 годзе Ігар Суша зноў трапіў пад крымінальную справу за крадзеж.
– Я тады не ведаў, як жыць. Ды жыць і не хацелася. Там пайшло-паехала, – сказаў Суша.
ПАЦЯРПЕЛЫ АДМОВІЎСЯ ПАТРАБАВАЦЬ КАМПЕНСАЦЫЮ МАРАЛЬНАЙ ШКОДЫ
Ігар Суша заявіў суду, што адмаўляецца ад кампенсацыі маральнай шкоды з боку вінаватых. Суддзя Сяргей Каралёў некалькі разоў удакладніў гэтую пазіцыю пацярпелага.
– Не патрэбныя мне гэтыя грошы, – заявіў Суша.
Паводле яго слоў, яму трэба толькі справядлівасць. Пры гэтым ён не спяшаўся вінаваціць тых, хто знаходзіўся ў закратаванай клетцы – на яго думку, пакараць павінны сапраўды вінаватых у масавым забойстве.
Ён успомніў, што аднавяскоўцы загінуўшых з рознай ступенню перабольшання заяўлялі яму, што забойцамі з’яўляюцца нейкія мясцовыя хлопцы.
Калі ён трапіў у другі раз у сваім жыцці ў магілёўскае СІЗА, яго сукамэрнік распавядаў, што адзін час жыў у камеры з адным з цяперашніх абвінавачаных.
– Прозвішча майго сукамерніка было Сцяпанчанка. Ён казаў, што сядзеў ці то з Ракуціным, ці то з Клепчам, і што гэты чалавек вельмі шкадаваў аб тым, што ён зрабіў, – заявіў суду Суша.
Праўда, на ўдакладняючыя пытанні суддзі Каралева, пра што менавіта шкадаваў Ракуцін або Клепча, пацярпелы адказаць не змог.
Таксама Ігар Суша апазнаў некалькі прадметаў, канфіскаваных з месца злачынства – таўкач для цісканіны бульбы, металічную часткe рыдлёўкі, сякеру і іншыя.
Асабліва яму запомнілася сякера. Паводле яго слоў, сужыцель яго маці Фёдар Тэльмакоў плёў кошыкі, для якіх патрабаваўся металічны дрот. Яго ён рассякаў як раз сякерай, з-за чаго на лязо утварыліся пашкоджанні. Па іх Суша і апазнаў прадмет.
У адказ на гэта абвінавачаны Павел Паўлючэнка паведаміў, што, згодна з матэрыялаў справы, сякеру выявілі ў зусім іншага чалавека.
ДЗІЎНАЯ КВАТЭРА
Вялікі блок пытанняў быў прысвечаны пераезду Ганны Сушы і яе сям’і з Бялынічаў ў Вялікую Машчаніцу. Як распавёў Ігар Суша, гарадская кватэра не была прыватызаваная. Прапісаныя там былі толькі ён і яго маці. Яшчэ там жыў Фёдар Тэльмакоў, а сястра Іна Піваварава разам з дзецьмі часта прыязджала з Крычава – часам проста пагасцяваць, часам з-за сварак з мужам Паўлам Піваваравым.
Пры гэтым Ганна Суша доўгі час хацела свой дом. Тут на гарызонце з’явіўся сусед Сяргей Сцяпанаў, які прапанаваў купіць кватэру. Узамен ён паабяцаў прыватызаваць яе, аплаціць усе камунальныя даўгі сям’і, знайсці домік у вёсцы і даць невялікую суму зверху.
Здзелка праходзіла ўжо без Ігара Сушы – ён як раз у гэты час трапіў у другое зняволенне. Ён не ведаў, як праходзіць здзелка, паколькі лістоў ад сям’і, па яго прызнанні, не атрымліваў.
Толькі калі ён вызваліўся, то змог сустрэцца са Сцяпанавым. Апошні паведаміў яму, што ніякіх даўгоў перад сям’ёй Сушы не мае і расплаціўся спаўна.
Бок абароны пацікавіўся ў Ігара, ці было ў яго адчуванне, што яго падманваюць. На што Суша адказаў, што спачатку было, але потым стала ўжо не да гэтага.
У сваю чаргу адвакат аднаго з абвінавачаных паведаміў, што Сцяпанаў ўжо не раз праварочваў «рыэлтарскія» здзелкі і трапляў пад суд.
На слушнае пытанне, ці не падазрае Суша, што ў забойстве мог быць замешаны рыэлтар, пацярпелы адказаў, што Сцяпанаву гэта было нявыгадна:
– Ну, што ён, зусім дурань. Толькі адбываецца здзелка, як ён будзе кагосьці забіваць? Я так не думаю, – сказаў Суша.
ЭПІЛОГ
Як аказалася, Ігар Суша нават не ведаў, што на абвінавачаных падчас першага працэсу ў 2007 годзе следчыя аказвалі ціск і выбівалі паказанні сілай.
Судовы працэс, відавочна, расцягнецца на пару месяцаў як мінімум. На дадзены момант справа выглядае заблытана, з-за чаго ёсць трывожнасць за справядлівасць канчатковага вэрдыкту.
Мабыць, было б спакайней, калі б у Беларусі не было смяротнага пакарання. Судовых памылак, якія прыводзяць да расстрэльным прысудах, статыстычна няшмат. Але хто ведае, чым усё павернецца ў гэты раз.
