Мы шмат пісалі аб выхаваўчай калоніі №2 для хлопцаў, дзе амаль дзве траціны асуджаных адбываюць тэрмін за нарказлачынствы. Зараз прыйшла пара расказаць, як у турму трапляюць дзяўчыны – усе яны адбываюць тэрмін у Гомельскай ПК-4
21 жніўня. Магілёў-Гомель. Саша Мінько
Увага! Пры выкарыстанні або перадруку дадзенага матэрыялу ў іншых інтэрнэт-крыніцах, пазначэнне сайта mspring.online з гіперспасылкай на арыгінальны тэкст абавязковы ў першым абзацы!
Усяго дзяўчат і жанчын, асуджаных па «наркатычных артыкулах» ў гомельскай калоніі, два атрада прыкладна па 100-150 чалавек (атрады №4 і №16). Дзяўчыны, асуджаныя па артыкуле 328 КК «Незаконны абарот наркотыкаў», ні з кім не кантактуюць, акрамя свайго асяроддзя, і ніяк не перасякаюцца з асуджанымі па іншых артыкулах. У прамзоне для іх арганізавана швейная вытворчасць. Умовы ўтрымання там у бытавым плане нядрэнныя. Адзінае, на што скардзяцца дзяўчыны – агідная ежа: пастаянна каша і рыба, суп чымсьці смярдзіць, а ў бульбе знаходзяць чарвякоў.
У студзені гэтага года ў гомельскай ПК-4 у памяшканні былой медчасткі пасля рамонту быў адкрыты асобны інтэрнат на 15 пакояў для жанчын з дзецьмі. У гэтым жа будынку арганізаваны спецучастак для ўтрымання непаўналетніх злачынц. Непаўналетніх толькі адзін атрад, які складаецца з дзесяці чалавек. Займаюцца яны пляценнем вяхотак. І толькі тры дзяўчыны з іх асуджаны на падставе артыкула 328 Крымінальнага кодэкса. Сярод іх – магіляўчанка Юлія Бельская. Але пра ўсё па парадку.
ДЗВЕ ВЁСКІ ДАЛІ 6 НАРКАЗЛАЧЫНЦАЎ
Каб даведацца гісторыі непаўналетніх дзяўчынак, якім дзяржава адмерыла па 8 гадоў калоніі, карэспандэнт часопіса аб правах чалавека MSPRING.ONLINE адправіўся ў бліжэйшы магілёўскі прыгарад – вёскі Цішоўка і Галынец. Ад гэтых населеных пунктаў да горада адпаведна 1 і 6 кіламетраў. Усяго з гэтай, як называюць мясцовыя, «цішоўскай акругі», па артыкуле 328 КК «Незаконны абарот наркотыкаў» асуджаныя шэсць чалавек.
Каб зразумець, як дзейнічае наркамафія, а міліцыя ёй супрацьстаіць (альбо не супрацьстаіць, – у нас засталіся сумненні), мы сустрэліся са сваякамі Дашы Бандарковай. Два гады таму гэтая дзяўчына была асуджаная на падставе часткі 3 артыкула 328 КК «Незаконны абарот наркотыкаў з мэтай збыту, учынены групай асоб» пры дзіўных абставінах. На момант і злачынства, і арышту – а гэта не адна і тая ж дата – ёй было ўсяго 17 гадоў. Тым не менш, прысуд быў суровым, нават па ніжняй планцы – 8 гадоў калоніі.
Гэтая гісторыя пачалася ў снежні 2016 года, калі былы аднакласнік па цішоўскай сярэдняй школе прапанаваў дзяўчыне і яшчэ аднаму сябру з’ездзіць у Магілёў – пагуляць.
У аднакласніка да таго часу ў паслужным спісе ўжо былі два перадозы наркотыкамі, зафіксаваныя лекарамі (а гэта значыць, што пра гэта ведае і міліцыя). Але вясковых дзяцей такое рэнамэ не палохае, у іх не прынята таўраваць сяброў.
Забягаючы наперад, адразу скажам, што знайсьці наркотыкі ў Магілёве, як аказалася, не праблема. Закладку без клопатаў дзеці выявілі ў раёне рэгенератарнага завода ў Магілёве па вуліцы Чалюскінцаў.
Менавіта там аднакласнік папрасіў Дашу замовіць порцыю спайсу 0,051 грама з яе тэлефона, спаслаўшыся на тое, што яго апарат няспраўны. Для гэтага ён нават дапамог дзяўчыне спампаваць і ўсталяваць патрэбны мессенджер і даў грошай. Падлеткі зрабілі заказ, аплацілі яго праз тэрмінал і атрымалі адрас закладкі. Калі падышлі да месца, хлопец раптам папрасіў Дашу дастаць пакецік з наркотыкам самой, бо ў яго нібыта занадта тоўстыя пальцы. Дзяўчына пагадзілася, але ў адказ раптам адмовілася перадаваць пакет яму.
І далей пачалося самае цікавае. У хлопца пачалася паніка: ён стаў кудысьці выбягаць, камусьці тэлефанаваць і патрабаваць перадаць пакецік альбо яму, альбо іх агульнаму сябру. Ужо пасля арышту стане зразумела, што гэта было трэба для прыцягнення ўсёй кампаніі да адказнасці па частцы 3 артыкула 328 КК. Пакуль Даша не перадала пакецік, яе можна было асудзіць толькі па мінімуму першай частцы, а гэта зусім нецікава міліцыянтам. Дарэчы, сам аднакласнік, які дапамагаў міліцыі, адкараскаецца ўмоўным тэрмінам – ён да гэтага часу ходзіць на свабодзе, а агульны сябар сядзе пасля аж на 10 гадоў.
СЛЕДЧЫ ЭКСПЕРЫМЕНТ ЯК БІЛЕТ У ТУРМУ
Ужо калі сваякі дзяўчыны знаёміліся з матэрыяламі справы, высветлілася, што ўсё вышэй апісанае было запісана на відэакамеру, якая была навешена на аднакласніка, які даўно знаходзіўся на кручку ў міліцыі. Усё тое, што адбылося, было аператыўна-вышуковым мерапрыемствам пад кантролем міліцыі. Калі кампанія была затрыманая, ніхто не выклікаў бацькоў дзяўчыны, ніхто не патурбаваўся аб наяўнасці псіхолага, як таго патрабуе закон.
Не будзем апраўдваць Дашу за залішнюю даверлівасць і неразборлівасць ў сябрах. Нас на дадзеным этапе цікавіць іншы аспект. З наркакрамай ніхто і не збіраўся змагацца, ніхто не шукаў закладніка, ніхто не паспрабаваў паламаць адладжаны механізм аплаты зелля праз звычайны інфакіёск. Усе выдатна дасведчаныя, як у Магілёве купляюцца наркотыкі, і, падобна, ўсіх задавальняе рэгулярны адлоў непаўналетніх у межах аператыўна-вышуковага эксперыменту.
І тут на авансцэну выходзіць оперупаўнаважаны Дзяніс Карпянкоў, на той момант 25-гадовы пачатковец лейтэнант. Гэта імя вядома практычна ўсім бацькам горада, чые дзеці раскіданыя па турмах па артыкуле 328 КК.
Сярод іх ходзяць чуткі, што гэты міліцыянт мае некаторую ступень сваяцтва з Мікалаем Карпенковым – былым камандзірам спецпадраздзялення па барацьбе з тэрарызмам «Алмаз», які ў 2012 годзе стаў начальнікам упраўлення МУС па наркакантролі і супрацьдзеянні гандлю людзьмі, а ў дадзены момант займае пасаду кіраўніка Галоўнага ўпраўлення па барацьбе з арганізаванай злачыннасцю і карупцыяй ГУБАЗіК ў Мінску. Праўда, ніякіх доказаў нам яны прывесці не змаглі, але і абвергнуць іх зацвярджэнне немагчыма.
Адносіны міліцыянта Дзяніса Карпенкова з шасцю сябрамі з Цішоўкі нагадваюць мыльную оперу. У Галынцы распавядаюць, як ён раней неаднаразова прыязджаў на вясковыя танцы ў мясцовы клуб. Жыў ён практычна побач, на “Рабочым” раёне ў Магілёве.
У клубе ён нават паўдзельнічаў у бытавой бойцы у выніку якой зламаў нос мясцоваму жыхару Уладзіміру Гурэеву. Пазней апошняму па нейкай прычыне не пашанцавала ў жыцці. Ён, вядома, звяртаўся ў міліцыю са зламаным носам, але гісторыя скончылася нічым. А крыху пазней Гурэеў быў арыштаваны за незаконны абарот наркотыкаў і сеў на 10 гадоў. Злыя языкі бачаць прычыну ў тым, што бацькі хлопца былі пазбаўленыя бацькоўскіх правоў, выхоўвала яго адна бабуля і заступіцца не было каму. А Карпянкоў нібыта сказаў фразу, што пасадзіць яго. Так пасля і здарылася. Вось ён, той самы клуб:
На гэтым серыял не сканчваецца. Гэта толькі затраўка. Бо ў снежні 2016 года, калі факт куплі наркотыку быў зафіксаваны на відэа, Даша Бандаркова не была арыштаваная, што падобна на цуд. Што адбывалася паміж маладымі людзьмі – незразумела, але праз два месяцы лейтэнант Карпянкоў, як распавялі нам, познім вечарам прыехаў да яе дадому, падпільнаваў у двары, збіў і адвёз у аддзяленне. Сёння сваякі асуджаных наракаюць на тое, што не ведалі ні пра наяўнасць праваабаронцаў, ні пра свае правы. Выглядае ўсё дзіўна: каля 23.00 супрацоўнік міліцыі забірае, ужыўшы сілу, непаўнагадовую дзяўчыну ля яе дома, бацькоў у вядомасць не ставіць, вязе ў пастарунак і адпускае толькі ў тры гадзіны ночы.
Пазней высвятляцца падрабязнасці: на начным допыце ён запатрабаваў згоды Дашы на ўдзел у новым аператыўна-вышуковай мерапрыемстве. Цяпер ужо ёй ён хацеў навесіць відэакамеру і патрабаваў, каб яна схіліла кагосьці з яе сябровак купіць наркотык. Пры гэтым зноў адзначым, што гаворка пра пайманне арганізатараў схем продажу наркотыкаў нават не вядзецца. А арыштаваная дзяўчына была толькі ў красавіку, гэта значыць, праз чатыры месяцы пасля здзяйснення злачынства.
У магілёўскім СІЗА непаўнагадовая Даша Бандаркова праседзела восем месяцаў. У камеры з ёй увесь час знаходзіліся ад шасці да васьмі дарослых жанчын, што з’яўляецца парушэннем Канвенцыі ААН аб правах дзіцяці.
Ніякай скідкі на ўзрост для дзяўчыны зроблена не было. Суд над ёй быў чамусьці закрытым. У СІЗА ёй споўнілася 18 гадоў, і яна была этапаваная адразу ў дарослую частку гомельскай папраўчай калоніі №4. Яна трапіла ў чацвёрты атрад, у якім змяшчаюцца 153 жанчыны. Дзяўчына там – самы малады вязень. Ледзь старэй за яе яшчэ адна магіляўчанка – Ульяна Галубцова.
ЗЛАЧЫНЦА-ПАДЛЕТКА
Асаблівую ўвагу бацькі асуджаных звяртаюць на тое, як з дзецьмі звяртаюцца міліцыянты. На суд, узгадваюцб яны, дзяўчат прывозіў канвой. А канвой складаўся з 11 чалавек. Гэта значыць, двух «наркаманак» у кайданках везлі ў аўтазаку адзінаццаць дарослых міліцыянтаў. Прыкладна так судзілі і Юлію Бельскую.
Юлія Бельская – таксама ахвяра аператыўна-вышуковых мерапрыемстваў. Яна таксама жыхарка Цішоўка, як і яе знаёмы Алег Рагуеў. Менавіта гэтыя два прозвішчы міліцыянт называў Дашы Бандарковай, прапаноўваючы схіліць іх да куплі спайсу. Пасля ўсё так і адбылося. Пасля доўгіх угавораў, на той момант 16-гадовая Юлія Бельская пагадзілася купіць закладку. За гэта яна атрымала 8 гадоў калоніі, а паўналетні Алег Рагуеў адправіўся ў турму на шэсць гадоў.
Апавяданні аднавяскоўцаў розняцца. Па адной з версій, Юлія Бельская з няшчаснай шматдзетнай сям’і, і ёй ніхто не займаўся, таму яна стала ахвярай міліцыі. Аднак іншыя суседзі кажуць, што бацькі рэгулярна ездзяць на спатканні на гомельскую жаночую «малалетку» і прывозяць ёй перадачы. Усе сыходзяцца ў адным: Юля са шматдзетнай сям’і, а гэта сёння небяспечна.
Што ж тычыцца Дзяніса Карпянкова, то па сведчанні сваякоў асуджаных, ён паспяхова робіць кар’еру. Пасля пасадкі шасці чалавек з «цішоўскай акругі» яму прысвоена званне старшага лейтэнанта, і ён стаў ужо старэйшым оперупаўнаважаным. Што тычыцца продажу наркотыкаў, то праз паўтары гады пасля гэтай гісторыі, ужо гэтай вясной неўпаўнаважаныя асобы распісалі горад адрасам новага телеграм-канала, які прапануе наркотыкі. Дарэчы, камунальныя службы вельмі доўгі час яго не зафарбоўвалі.
І ГАЛОЎНАЕ
І галоўнае – чаму мы распавялі пра гэтыя гісторыі. ДзяржСМІ са спасылкай на МУС распаўсюдзілі на мінулым тыдні памятку «Што рабіць, калі вы знайшлі наркотыкі?» Вось яна:
Калі вы выпадкова знайшлі тайнік з забароненымі рэчывамі або ўбачылі, як хаваюць закладку, міліцыя прапануе адразу тэлефанаваць 102 і падрабязна пра ўсё расказаць, заставацца на месцы і чакаць праваахоўнікаў, нічога не чапаць і ні ў якім разе не браць знаходку ў рукі. Але вось маці асуджаных ужо пакінулі ў сацсетках мноства каментароў супрацьлеглага зместу.
Калі вашае дзіця знайшло закладку, трэба тэрмінова тэлефанаваць бацькам. Інакш, калі першай прыедзе міліцыя, дзіця будзе першым падазраваным і яму прапануюць перадаць пакецік з наркотыкам яшчэ сябрам, каб навесіць артыкул больш сур’ёзны. Ні ў якім разе нельга рабіць фота закладкі на тэлефон – у гэтым выпадку вас адразу абвінавацяць у тым, што закладку пакінулі вы (закладнікі рэальна фатаграфуюць вынікі сваёй працы і перадаюць аператару).
Што ж рабіць? Калі вы ўбачылі закладку, маці рэкамендуюць зрабіць выгляд, што вы яе не бачылі. І бегчы, бегчы і бегчы! «Сёння так больш бяспечна, хоць і амаральна …», – пішуць яны. Міліцыі не верыць ніхто.
Дарэчы, а ці не пра гэта казаў прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка?
На нарадзе 20 жніўня 2019 года прэзідэнт заявіў:
– ” «У затрыманых асоб адбіраюць узоры, у тым ліку пакінутыя імі ўжо пры правядзенні працэсуальных дзеянняў, а затым яны наносяцца на ўзятыя прадметы і рэчы, што ў далейшым пры экспертным даследаванні такіх аб’ектаў «даказвае» ўчыненне злачынства загадзя вядомай асобай. Прамы падлог і фальсіфікацыя! І такім людзям месца ведаеце дзе. Такія выпадкі выяўлены ў рабоце Цэнтральнага, Фрунзенскага, Маскоўскага райаддзелаў горада Мінска (бачыце, разумныя ў Мінску, навучыліся працаваць), а таксама Магілёўскага і Гомельскага міжрайаддзелаў», — прывёў факты кіраўнік дзяржавы.
